Tüp Bebek Tedavisinin 6 Aşaması
Tüp Bebek Tedavisinin Aşamaları, Tüp bebek tedavisi, uzun yıllardır doğal yöntemlerle çocuk sahibi olamayan çiftlerde uygulanmaktadır. En sık tercih edilen yardımcı üreme tekniği olan tüp bebek tedavisi çeşitli aşamalarla uygulanır. Sebebi bilinmeyen kısırlıklar, kadınlarda tüplerdeki tıkanıklık, enfeksiyon, erkeklerde sperm kalitesizliği ve düşük sayıda bulunması, ileri yaş, obezite gibi etkenler sebebiyle çocuk sahibi olamayan çiftlerin bebeklerine kavuşmalarına olanak sağlar. Kadın ve erkeğin sahip olduğu üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesi sağlanarak ana rahmine yerleştirilmesi prensibine dayanır. Rahme tutunan embriyo gelişimini doğal doğum süreciyle aynı şekilde devam ettirmektedir. Bu blog yazımız ile uzmanlarımızdan aldığımız bilgiler doğrultusunda tüp bebek tedavisi aşamaları hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlayacağız.
Aşama 1:
Tüp bebek tedavisinde ilk aşama, çocuk sahibi olmak isteyen çiftle ilk görüşme, ilk muayenesi, anne ve baba adayının değerlendirilmesiyle başlamaktadır. Bu aşamada tedavi görmek isteyen çift daha önce tedavi geçmişi var mı, gebelik, düşük gibi geçmişleri ögrenilir. Geçmişte yapılan tahliller varsa incelenir. Ardından çiftlerdan kan örneği alınır, yumurta rezervi ve sperm örneği alınır. Rahim şekli ve iç rahim tabakası değerlendirilir. Rutin testler yapılıp değerlendirildikten sonra tüp bebek tedavisi süreci başlar.
Aşama 2:
İlk aşama, ilk muayenelerin ardından tedaviye uygun görülen çiftler tedaviye ikinci aşamayla devam eder. Tüp bebek tedavisi sürecinde iyi gelişim gösteren embriyolar rahme yerleştirileceği için çok sayıda yumurtaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sebeple anne adayının yumurtalarının hızlı gelişmesi istendiği için yaklaşık 10-14 gün boyunca hormon iğnesi uygulanır. Hormon iğnesinin uygulanacağı doz ve süre anne adayının yaşı, kilosu, yumurta rezervi gibi bir takım faktörlere göredeğişim gösterebilir. Bu aşamada ortalama 6-10 yumurta geliştirilmesi hedeflenmektedir. Ultrasonla ölçülen yumurta boyutları istenen seviyeye geldiğinde mayoz bölünmenin tetiklenmesi için başka bir hormon iğnesi yapılır ve bu hormon uygulandıktan yaklaşık 36 saat sonra yumurta toplama işlemine başlanır.
Aşama 3:
Yumurta toplama aşaması diyebileceğimiz bu aşamada, anne adayının yumurtalıklarında gelişen yumurtalar toplanarak laboratuvar ortamına alınır. Bu işlem öncesinde anne adayında rahatsızlık hissi yaşanmaması için anestezi veya yatıştırıcı uygulanır. 12-30 dakika kadar süren bu işlemi uzman doktor vajinal prob kullanarak yumurtaları vakumla toplar ve hemen laboratuvar ortamına iletir. Yumurta alım işlemiyle aynı zamanda baba adayından da sperm örneği istenir. 3-7 gün cinsel perhiz yapmış olması beklenen baba adayından mastürbasyon veya mikro TESE yöntemiyle sperm örneği alınmaktadır. Üçüncü aşama sonunda anne ve baba adayından toplanan üreme hücreleri laboratuvar ortamında birleştirilmek üzere muhafaza edilir.
Aşama 4:
Tüp bebek tedavisinin dördüncü aşamasında laboratuvar ortamında muhafaza edilen yumurta ve sperm örneklerinin döllenmesi amaçlanır. Klasik tüp bebek tedavisinde anne ve baba adayından alınan üreme hücreleri karıştırılır ve laboratuvarda hazırlanan kültür ortamında gelişmeleri beklenir. Klasik tüp bebek tedavisine göre daha yeni bir yöntem olan mikroenjeksiyon yöntemi ise sperm hücresinin yumurta hücresine enjekte edilmesiyle döllenme sağlanır.
Hücre, 24 saat sonra 2, 48 saat sonra 4, 72 saat sonra da 8 hücreye bölünerek bir gelişme gösteriyorsa döllenmenin başarılı olduğu, embriyonun oluşmaya başladığı anlaşılır. Dördüncü gün, embriyonun ortasında bir boşluk oluşur ve kompaktlaşma başlar. Buna blastosist adı verilir. Beşinci gün, bu boluğun iç ve dış hücre tabakaları daha belirgin hale gelmeye başlar. Blastosist evresine ulaşan embriyoların hamilelik oluşturma olasılığı daha yüksektir.
Aşama 5:
Tüp bebek tedavisiyle laboratuvar ortamında döllenmesi gerçekleştirilen embriyo gelişimi 7 güne kadar doktor tarafından takip edilir ve ardından anne rahmine aktarma aşamasına başlanır. Bu aşama tedavi sürecinin en kolay ve kısa aşamasıdır ancak bir o kadar da kritik ve dikkatli olunması gereken bir süreçtir. Anne rahmine transfer edilecek embriyo sayısı annenin tedavi geçmişi, yaşı, embriyo kalitesi gibi etkenler göz önüne alınarak belirlenir. Anneye embriyo, mesane doluyken ince bir katater yardımı ile ultrason rehberliğinde yerleştirilir. Embriyonun rahme tutunmasını kolaylaştırmak, rahim zarını desteklemek ve güçlendirmek için günlük hormon uygulanabilir. Hormon enjeksiyonu sonrası hafif rahatsızlık hissi yaşanabilir. Embriyo transferinden sonra ortalama yarım saatlik bir dinlenme süresi yeterlidir.
Anne adayı bu transferden sonra gebelik testine kadar çok hassas davranmalı, ağır kaldırmamalı, sigara, alkol tüketmemelidir. Gebelik testi yapılana kadar cinsel birliktelik yaşanması önerilmez. Bu aşamada az miktarda berrak veya kanlı sıvının gelmesi, hafif şişkinlik, adet sancısına benzer kramplar bel ağrısı, meme hassasiyeti vb yan etkiler görülmesi oldukça doğaldır.
Aşama 6:
Tüp Bebek Tedavisinin En Heyecanlı Aşaması, Son Aşamasıdır.
Tüp bebek tedavisinin en heyecanlı aşamasıdır. Anne ve baba adayı bu aşamada gebeliğin oluşup oluşmadığını öğrenir. Bu zamana kadar yapılan süreçlerin başarısı görülmüş olur. Tüp bebek tedavisinde gebelik testinin normal gebelik testinden hiçbir farkı yoktur. Gebelik testi anne rahmine embriyo yerleştirildikten sonra yaklaşık olarak 12 gün sonra yapılmaktadır. Gebelik testi sonucu pozitif çıkan annelerimiz tüp bebek serüvenlerini başarıyla tamamlamış sayılırlar. Bebeklerine sağlıkla kavuşmayı bekleyen anneler özellikle ilk 3 ay çok dikkatli olmalı doktorlarının önerilerinin dışına asla çıkmamalıdır. Doktorlarının verdiği ilaçları düzenli kullanmaları büyük önem taşımaktadır. Uzman doktor kontrollerini aksatmamalılardır.
Tüp bebek tedavisiyle birçok anne babanın çocuk sahibi olma arzuları gerçekleşmiştir.
“Tüp bebek tedavisine kimler başvurabilir?” sorusunun cevabı için ilgili blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Tüp bebek yolculuğuna başlamayı düşünüyorsanız, aklınızda soru işaretleri bulunuyorsa doktorlarımızdan destek almak için hastanemizle iletişim kurabilirsiniz.
Tüp bebek tedavisi aşamalarından biri olan 5. Gün Embriyosu Nedir? videomuzu izleyebilirsiniz.
7 Nisan 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.