Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi
Romatoid artrit, dünya üzerinde milyonlarca insanı etkileyen kronik bir otoimmün sağlık sorunudur. Eklemleri doğrudan etkileyerek ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olan bu hastalık, iş veya sosyal yaşamda kişilerin olumsuz etkilenmelerine sebep olur.
Özellikle gün içinde belirli saat aralıklarında yoğunlaşabilen sabah sertliği, basit günlük aktiviteleri gerçekleştirmeyi zorlaştırır ve bazen tamamen engeller.
Bu durum, hastaların iş verimliliğini düşürebilir, sosyal etkileşimlerini sınırlayabilir ve genel yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir?
Romatoid artrit, kronik ve otoimmün bir sağlık sorunudur. Bağışıklık sistemi, vücudun kendi dokularına hücum etmesi sonucunda eklem iltihaplanmasına yol açar. Bu süreç, eklem ağrıları, şişlikler, sertlikler, sabahları artan eklem sertlikleri gibi semptomlar ile kendini gösterir.
Simetrik olarak ortaya çıkan bu sorun; el, ayak, omuz, diz gibi eklemleri etkileyebilir. Romatoid artrit sorununun nedeni tam anlamıyla bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi düzensizliklerinin etken olabileceği düşünülmektedir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Neden Olur?
Romatoid artrit, kişinin bağışıklık sistemindeki anormal aktiviteler sonucunda ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bağışıklık sistemi normalde vücuda zararlı olan bakteri ve virüslere karşı savaşırken, romatoid artrit hastalığına sahip kişilerde bu sistem kendi eklem dokularına saldırır.
Bu süreç, özellikle eklem içindeki zarları (sinovyal membran) hedef alır ve iltihaplanmaya yol açar. İltihaplanma sonrasında, eklem içinde ağrı, şişlik ve sertlik gibi belirtilere neden olur. Ayrıca, zamanla eklem zarının kalınlaşmasına ve eklem içindeki sıvının birikmesine sebep olarak eklemde hasar oluşmasına yol açar.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Belirtileri Nelerdir?
Romatoid Artit hastalığının semptomları kişinin sağlık durumuna ve hastalığının seyrine bağlı olarak değişebilmekle birlikte standart bir iltihaplı romatizma hastalığında şu belirtiler baş gösterir:
- Eklemlerde ağrı, şişlik ve hassasiyet,
- El ve ayak parmak eklemleri, el ve ayak bilek eklemlerinin tutulması,
- Dirsek, omuz, kalça ve diz eklemleri gibi büyük eklemler de tutukluk,
- Yorgunluk
- Yüksek ateş
- İştahsızlık ve kilo kaybı,
- Hareket kısıtlılığı
- Eklemlerde şişlik
- Sıcaklık artışı ve kızarıklık
- Belirli zaman dilimlerinde artış gösteren eklem şişliği romatoid artit hastalığının belirtileri arasındadır.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Teşhisi Nasıl Yapılır?
Romatoid artrit hastalığının teşhisi, bir takım klinik belirtinin ve laboratuvar testlerinin muayene ortamına incelenmesini içeren kapsamlı bir sürece tabiidir.
Bu süreç içerisinde uzmanlar, kişinin sağlık öyküsünü, aile geçmişini ve laboratuvar testlerini detaylı bir şekilde değerlendirerek hastalığın ne zaman başladığını, ne kadar süredir seyrettiğini belirleyebilir.
Muayene sırasında uzmanlar, eklem şişlikleri,sertlikleri, hareket kısıtlılıkları ve diğer belirtileri değerlendirir. Belirtilerin yerleşim yeri, simetrik olup olmadığı ve eklem iltihabının hangi eklemleri etkisi altına aldığı da göz önünde bulundurulur.
Laboratuvar testleri romatoid artrit hastalığının teşhis safhasında önemli rol oynar. Kan testleri, romatoid faktör (RF) adı verilen bir antikorun varlığını belirlemek için yapılır. Ayrıca, anti-sitrulinize peptit antikoru (anti-CCP) gibi diğer belirteçler de incelenebilir.
Görüntüleme testleri (röntgen, manyetik rezonans görüntüleme – MRI, ultrason) eklem hasarını analiz etmek ve değerlendirmek için kullanılır. Bu testler, eklemdeki iltihaplanma ve hasarın derecesini görselleştirmeye yardımcı olabilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Romatoid artit hastalığının tedavi planı, hastalığın şiddetine göre şekillenir. Tedavinin ana hedeflerinden biri hastanın duyduğu ağrı ve acı hissini minimize etmek, potansiyel eklem deformasyonunun önüne geçmektir.
Tedavi prosedürü boyunca laboratuvar sonuçları ve klinik bulgular sürekli olarak değerlendirilir, tedavinin sonuçları takip edilir. Ağrı ve iltihaplanmaların boyutuna göre antibiyotik tedavisi ve ağrı kesici takviyeler uygulanır. İltihap ve ağrıların durumuna göre ilaç tedavileri yeniden planlanır.
İlaç tedavileriyle eş zamanlı olarak götürülen fizik tedavi, kasları rahatlatarak ağrıların azalmasına yardımcı olur. Hastaların eklemlerinde meydana gelen deformasyonun ciddiyetine göre cerrahi müdahale de gerekebilir.
Bu cerrahi tedavilerin amacı iltihaplı eklem astarını çıkarmak, hastalıktan dolayı yırtılan tendonları tedavi etmek, düzeni bozulan ve hizası kayan eklemleri olması gereken hizaya getirmek ve eklemlerin hasarlı olan kısımlarını çıkararak yerine protez yerleştirmektir.
Kişinin sağlık durumuna ve hastalığın seyrine bağlı olarak farklı tedavi seçenekleri uzmanlar tarafından değerlendirilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Riskini Artıran Faktörler Nelerdir?
Romatoid artrit hastalığının gelişim sürecinde genetik ve yaşam tarzına bağlı birçok faktör rol oynayabilir ve hastalık riskini artırabilir.
Romatoid artrit hastalığının risk faktörü olabilecek etkenler şu şekildedir:
Genetik Yatkınlık
Aile öyküsünde romatoid artrit geçmişi olan bireylerde hastalığa yakalanma potansiyeli çok daha yüksektir. Belirli genlerin varlığı, kişilerde romatoid artrit geliştirme olasılığını artıran önemli etkenlerden biri olabilir.
Cinsiyet Faktörü
Kadınlarda romatoid artrit erkeklere göre daha sık görülür.
Yaş Faktörü
Romatoid artrit genel olarak orta yaş ve üzerinde görülse de, zaman zaman gençlerde de ortaya çıkabilir.
Sigara İçme
Sigara içmek, romatoid artrit riskini ve hastalığın şiddetini artırabilir.
Hormonal Değişiklikler
Özellikle hormon seviyelerindeki değişikliklerin, örneğin hamilelik veya menopoz gibi durumlarda, hastalığın gelişiminde rolü olabilir.
Obezite
Obezite, romatoid artrit riskini artırabilir ve hastalığın şiddetini artırabilir. Ayrıca, obezite eklem hasarını artırabilir ve tedaviye yanıtı olumsuz etkileyebilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) İlaçları
Romatoid artrit tedavisinde, hastalığın semptomlarına, hastalığın şiddetine ve belirli faktörlere bağlı olarak kişiselleştirilir.
Romatoid artit hastalığında kullanılan ilaçlar şu şekildedir:
Nonsteroidal Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ)
Ağrı ve iltihabı hafifletmek için kullanılır. Örnek olarak ibuprofen ve naproksen gibi ilaçlar verilebilir.
Hastalık Modifiye Edici Antirevmatizmal İlaçlar (DMARD’ler)
Romatoid artritin ilerlemesini ve eklem hasarını önlemek için kullanılır. Metotreksat, hidroksiklorokin ve sülfasalazin gibi ilaçlar bu gruba dahildir.
Biyolojik Ajanlar
Bağışıklık sisteminin belirli hücrelerini hedef alarak iltihabı azaltır. Tumor Nekroz Faktör (TNF) inhibitörleri, interleukin-6 (IL-6) inhibitörleri ve CD20 inhibitörleri gibi biyolojik ajanlar kullanılır.
Kortikosteroidler
Şiddetli iltihaplanma durumlarında kısa süreli olarak kullanılır. Eklem iltihabını ve şişliği azaltabilirler.
Analjezikler
Ağrıyı hafifletmek için kullanılır. Aspirin, parasetamol gibi ilaçlar bu kategoriye dahildir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Ne Tetikler
Romatoid artrit, genetik yatkınlık, çevresel faktörler (örneğin, enfeksiyonlar), hormonal değişiklikler ve stres gibi çeşitli faktörlerin birleşimiyle tetiklenebilir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Atağı Nasıl Olur?
Romatoid artrit atağı, bağışıklık sisteminin eklemlerdeki dokulara saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu saldırı, eklem iltihabına (artrite) ve buna bağlı olarak ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına yol açar.
Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Ne İyi Gelir?
Romatoid artritin yönetimi için egzersiz, ilaç tedavisi, fizik tedavi yöntemleri (örneğin, ısı/soğuk terapisi, egzersiz programları), beslenme düzenlemeleri ve uygun dinlenme gibi birçok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.
Hüma Hastanesi‘nde deneyimli fizyoterapistlerimiz, size özel tedavi planları hazırlayarak ağrınızdan kurtulmanıza ve fonksiyonel kapasitenizi geri kazanmanıza yardımcı olur.
Detaylı bilgi için bize ulaşın. 444 38 88
7 Haziran 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.