Makattan Kan Gelmesi Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi
Makattan kan gelmesi, karşı karşıya gelindiğinde endişe verici sağlık problemleri arasında en yaygın olanıdır. Bu durum, basit bir hemoroidin belirtisi olabileceği gibi, ciddi sağlık sorunlarının habercisi de olabilir.
Rektal kanama olarak da bilinen bu problem, dışkılama sırasında veya sonrasında fark edilebilir. Bununla bağlantılı olarak; kanamanın rengi ve miktarı, altta yatan sağlık sorununu belirlemede önemli ipuçları sağlar. Parlak kırmızıdan koyu kırmızıya kadar değişen renk tonları, kanamanın kaynağı hakkında bilgi verir.
Bu yazıda, makattan kan gelmesinin nedenleri, belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgi bulacaksınız.
Makattan Kan Gelmesi Nedir?
Makattan kan gelmesi, tıbbi literatürde rektal kanama olarak adlandırılan ve alt sindirim sisteminden kaynaklanan yaygın bir durumdur. Bu kanama, dışkılama sırasında, sonrasında veya bağımsız olarak ortaya çıkabilir.
Rektal kanamanın genel özellikleri şu şekildedir:
- Renk Çeşitliliği: Parlak kırmızıdan koyu kırmızıya kadar değişen tonlarda olabilir
- Miktar: Damla şeklinde az miktardan ciddi kanamalara kadar değişebilir
- Görülme Şekli: Dışkıya bulaşmış, tuvalet kağıdında veya klozet içinde gözlemlenebilir
Kanamanın rengi ve yapısı, sorunun kaynağını belirlemeye yardımcı olur:
- Parlak Kırmızı Kan: Genellikle anüs veya rektum kaynaklıdır
- Koyu Kırmızı Kan: Kalın bağırsağın üst kısımlarından kaynaklanır
- Siyah, Katran Benzeri Dışkı: Üst sindirim sistemi kanamasını işaret eder
Rektal kanama, basit bir hemoroidin belirtisi olabileceği gibi, ciddi bir hastalığın habercisi de olabilir. Her yaş grubunda görülebilen bu durum, 50 yaş üstü bireylerde daha dikkatli değerlendirilmelidir.
Gözlemlendiği takdire sorunun kaynağını varsayımsal olarak belirlemek yerine mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Makattan Kan Gelmesi Nedenleri
Makattan kan gelmesinin altında çeşitli sağlık sorunları yatabilir. Bu sağlık sorununun nedenleri şu başlıklar altında incelenebilir:
- Hemoroid (Basur): Anüs çevresindeki damarların genişlemesi ve şişmesi
- Anal Fissür: Anüste oluşan küçük çatlak veya yırtıklar
- Kabızlık: Sert dışkılama sırasında oluşan travmalar
- İshal: Uzun süren ishale bağlı irritasyon
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Paraziter hastalıklar
- Viral enfeksiyonlar
- Kolon Polipleri: Bağırsak duvarında gelişen iyi huylu oluşumlar
- Ülseratif Kolit: Kalın bağırsağın iç yüzeyini etkileyen iltihabi hastalık
- Crohn Hastalığı: Sindirim sistemini etkileyen kronik iltihabi bağırsak hastalığı
- Divertikülit: Bağırsak duvarında oluşan keselerin iltihaplanması
- Kolorektal Kanser: Kalın bağırsak veya rektumda gelişen tümörler
Makattan Kan Gelmesi Belirtileri
Makattan kan gelmesi durumunda görülen belirtiler kanamanın şiddetine ve altta yatan nedene göre değişiklik gösterir. Hastalar aşağıdaki semptomları deneyimleyebilir:
- Dışkıda parlak kırmızı kan
- Tuvalet kağıdında kan izleri
- Klozet içinde kan görülmesi
- Dışkının üzerinde kan lekeleri
- Anüs bölgesinde kaşıntı ve yanma
- Defekasyon sırasında ağrı
- Karın bölgesinde kramplar
- Anüs çevresinde şişlik
- Baş dönmesi ve halsizlik
- Solgun cilt rengi
- Nefes darlığı
- Çarpıntı
- Karın ağrısı
- Ateş
- Parlak kırmızı kan: Genellikle alt bağırsak veya anüs kaynaklı
- Koyu kırmızı kan: Üst bağırsak bölgesinden kaynaklı
- Siyah, katran benzeri dışkı: Sindirim sisteminin üst bölgelerinden kaynaklı
Makattan Kan Gelmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Makattan kan gelmesi şikâyetiyle bir sağlık kuruluşuna başvurulduğunda, uzman hekim hastadan detaylı bir tıbbi öykü alır. Teşhis süreci genellikle şu aşamalardan oluşur:
Fiziksel Muayene
Fiziksel muayene süreci rektal bölgenin detaylı bir şekilde muayene edilmesi ve dış anal bölgenin kontrolünü içerir. Bunların yanında karın bölgesi de değerlendirilir.Tanıya yardımcı olmak için, genellikle kan testleri ve dışkı tahlilleri gibi laboratuvar testleri yapılır.
Görüntüleme Yöntemleri
Tanı sürecinde kesinliği sağlamak için, bazı görüntüleme testlerine başvurulabilir. Bunlar arasında kolonoskopi, sigmoidoskopi ve endorektal ultrason gibi yöntemler bulunur. Bu testler, bağırsak duvarının içini ve dışını görmek için kullanılır ve kanamanın kaynağını belirlemeye yardımcı olabilir.
- Anoskopi: Anal kanal incelemesi
- Rektoskopi: Rektum bölgesi görüntüleme
- Kolonoskopi: Kalın bağırsak detaylı inceleme
- Sigmoidoskopi: Alt bağırsak bölümü kontrolü
- Endorektal ultrason: Rektum, anüs ve çevre doku
Bazı durumlarda teşhis sürecini yöneten uzmanlar gerekli görüldüğü takdirde ek tetkikler isteyebilir:
- BT (Bilgisayarlı Tomografi)
- MR görüntüleme
- Biyopsi örneklemesi
Biyopsi
Eğer görüntüleme testleri sonucunda şüpheli bir alan tespit edilirse, doktorlar genellikle biyopsi yöntemine başvurur. Bu işlem, doku örneği almayı içerir ve laboratuvar incelemesi için gönderilir. Biyopsi sonuçları, kanser veya başka bir ciddi durumun varlığını teyit etmek veya dışlamak açısından önemlidir.
Hastanın klinik öyküsü, semptomları ve yapılan testlerin sonuçları bir araya getirilerek makattan kan gelmesinin nedeni belirlenmeye çalışılır. Sonuçlara göre uygun tedavi planı oluşturulur.
Doğru teşhis için hastanın tüm belirtileri ve şikayetlerini detaylı şekilde hekimiyle paylaşması önemlidir. Kanamanın rengi, miktarı ve sıklığı gibi bilgiler teşhis sürecini kolaylaştırır.
Makattan Kan Gelmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Makattan kan gelmesi tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Doğru tedavi planı için uzman hekim tarafından yapılan teşhis büyük önem taşır.
Makattan Kan Gelmesi Probleminde İlaç Tedavisi
Makattan kan gelmesi tedavisinde kullanılan ilaçlar, genellikle bağırsak hareketlerini düzenlemek, iltihabı azaltmak veya kanamayı durdurmak amacıyla kullanılır. Bu ilaçlar arasında antiinflamatuarlar, antibiyotikler, bağırsak hareketlerini yavaşlatan ilaçlar ve demir takviyesi bulunabilir.
- Hemoroid tedavisinde topikal kremler
- İltihap giderici ilaçlar
- Kan sulandırıcı ilaçların düzenlenmesi
- Ağrı kesici preparatlar
Makattan Kan Gelmesi Probleminde Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Lifli gıda tüketiminin artırılması
- Düzenli sıvı alımı
- Tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesi
- Fiziksel aktivitenin artırılması
Makatta Kan Gelmesi Probleminde Cerrahi Müdahale
Belirli durumlarda, makattan kan gelmesinin altında yatan ciddi bir sorun varsa cerrahi müdahale gerekebilir. Örneğin, kalın bağırsak polipleri veya kanser gibi durumlarda cerrahi tedavi yöntemleri uygulanabilir.
- Hemoroid Cerrahisi (Hemoroidektomi): İleri derecede hemoroid durumunda uygulanır. Hemoroid dokusunun tamamen çıkarılması ya da hemoroidal arterlerin bağlanması yapılabilir. Lazerle veya konvansiyonel cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
- Lazerle Hemoroidoplasti: Daha az invaziv olan bu prosedür, özellikle ileri derece hemoroidlerde kullanılır. Lazerle hemoroidlerin küçültülmesi sağlanır.
- Anal Fissür Ameliyatı (Lateral Internal Sfinkterotomi): Anal fissür nedeniyle meydana gelen kanamalarda sfinkter kasının bir kısmı kesilerek fissür bölgesine olan basınç azaltılır ve iyileşme sağlanır.
- Anal Fistül Cerrahisi (Fistülotomi): Fistüller, anüste kanamaya neden olabilir. Bu durumda, fistül kanalı açılarak temizlenir ve bölgenin iyileşmesi sağlanır.
- Polip veya Kanser Ameliyatları: Kolon veya rektumda kanamaya yol açabilecek tümör ya da poliplerin çıkarılması için laparotomi veya laparoskopik cerrahi yöntemler tercih edilebilir.
- Divertikülektomi: Divertikül hastalığı kaynaklı kanamalarda, ciddi vakalarda divertiküllerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Makattan Kan Gelmesi Kanser Belirtisi mi?
Makattan kan gelmesi tek başına kanser belirtisi değildir. Bu durum birçok farklı sağlık sorununa işaret edebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda kolorektal kanser ile ilişkili olabilir.
Kansere İşaret Eden Riskli Durumlar:
- 50 yaş üstü kişilerde görülen rektal kanama
- Sürekli devam eden ve tekrarlayan kanamalar
- Dışkıda koyu renkli kan görülmesi
- İstem dışı kilo kaybı ile birlikte görülen kanamalar
- Aile öyküsünde kolorektal kanser bulunması
- Bağırsak alışkanlıklarında ani değişiklikler
Kanser Dışı Nedenler:
- Hemoroid kaynaklı kanamalar (en sık görülen neden)
- Anal fissürler
- Bağırsak enfeksiyonları
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı
- İyi huylu polipler
Makattan kan gelmesi durumunda kanser riski, kişinin yaşı ve diğer belirtilerin varlığına göre değerlendirilir. Risk grubundaki kişilerde kolonoskopi gibi ileri tetkikler gerekebilir. Erken teşhisin tüm kanser türlerinde olduğu gibi kolorektal kanserde de hayat kurtarıcı olduğu unutulmamalıdır.
Makattan Kan Gelmesine Hangi Bölüm Bakar?
Makattan kan gelmesi şikâyetinde ilk başvurulması gereken bölüm Genel Cerrahi kliniğidir. Genel Cerrahi uzmanları, anal bölge ve bağırsak hastalıkları konusunda uzmanlaşmış hekimlerdir.
Şikâyetinizin durumuna göre yönlendirilebileceğiniz diğer bölümler:
- Gastroenteroloji: Sindirim sistemi hastalıklarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış bölüm
- Proktoloji: Anal bölge hastalıklarında özelleşmiş alt uzmanlık alanı
- Onkoloji: Kanser şüphesi durumunda değerlendirme yapan bölüm
İlk muayene sonrasında doktorunuz gerekli görürse şu bölümlerle iş birliği yapabilir:
- Radyoloji: Görüntüleme tetkikleri için
- Patoloji: Biyopsi örneklerinin incelenmesi için
- Dahiliye: Eşlik eden sistemik hastalıkların değerlendirilmesi için
Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka uzman bir hekime başvurulmalı, kendi kendine teşhis ve tedavi yöntemlerinden kaçınılmalıdır.
16 Aralık 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.