İkili Test Nedir? İkili Test Ne Zaman Yapılır?

İkili test, gebeliğin ilk trimesterinde gerçekleştirilen önemli bir tarama testidir. Down sendromu, Edward sendromu ve Patau sendromu gibi kromozomal anormalliklerin erken tespiti için kullanılır.

Genetik hastalıkların erken tespitinde kritik bir rol oynayan ikili test, anne adayının kanındaki belirli hormonları ve proteinleri ölçer, aynı zamanda ultrason ile bebeğin ense kalınlığı gibi fiziksel özelliklerini de değerlendirir.

Bu sayede, olası genetik hastalıklar hakkında bilgi edinmek ve gerekli önlemleri almak mümkün hale gelir.

İkili Test Nedir?

İkili tarama testi, gebeliğin ilk üç ayında yapılan bir tarama testidir. Amacı, bebekte Down sendromu ve diğer genetik durumların riskini değerlendirmektir. Bu test, anne adayının kanında belirli hormon ve protein seviyelerini ölçerek ve ultrason ile bebeğin ense kalınlığını (nukal translusensi) değerlendirerek çalışır.

İkili test sırasında ölçülen başlıca maddeler şunlardır:

  • Serbest beta hCG: İnsan koryonik gonadotropin hormonunun bir alt birimidir ve gebelik süresince plasenta tarafından üretilir.
  • PAPP-A (Gebelikle İlişkili Plazma Protein-A): Gebelik sırasında plasenta tarafından salgılanan bir proteindir.

Bu maddelerin seviyeleri, fetüsün genetik sağlığı hakkında bilgi verir.

Kromozomal Anormalliklerin Risk Değerlendirmesi

İkili tarama testi, kromozomal anormallikler için risk değerlendirmesi yaparken birkaç yöntemi kullanır:

  • Ultrason İncelemesi: Bebeğin ense kalınlığı ölçülür. Ense kalınlığının artmış olması, kromozomal anormallikler açısından yüksek risk göstergesidir.
  • Biyokimyasal Analizler: Anne adayının kanındaki serbest beta hCG ve PAPP-A düzeyleri ölçülür. Bu değerler normalden sapmalar gösterdiğinde, genetik durumlar açısından risk artışını işaret edebilir.

Bu yöntemler bir araya getirildiğinde, ikili tarama testi bebeğin Down sendromu gibi durumlara sahip olma olasılığını belirlemek için önemli bilgiler sağlar.

Ikili Test Neden Yapilir

İkili Test Neden Yapılır?

Gebeliğin ilk trimesterinde, yani 11 ile 14. haftalar arasında yapılacak ikili test, bebekte Down sendromu, Edward sendromu ve Patau sendromu gibi kromozomal anormalliklerin riskini belirlemede oldukça etkilidir.

Hamilelikte diğer testlerle karşılaştırıldığında, ikili test invaziv olmayan bir yöntemdir ve anne adayının kanından alınan örnek ile ultrasonografi kullanılarak gerçekleştirilir.

Bu nedenle, ikili test hem zamanlama açısından erken hem de güvenilir olması nedeniyle sıkça tercih edilmektedir. 

Ikili Test Ne Zaman Yapilir

İkili Test Ne Zaman Yapılır?

Down sendromu riski yaşla birlikte artar ve özellikle 35 yaş üstü kadınlar için daha belirgin hale gelir. Bu nedenle, ikili testin 11-14. haftalar arasında yapılması önerilir.

Yaşa bağlı risk değerlendirmeleri, genetik hastalıkların erken teşhisi için kritik bir rol oynar:

  • Genç anne adayları: Genç kadınlarda Down sendromu riski daha düşüktür; ancak bu düşük risk, ikili testin gereksiz olduğu anlamına gelmez.
  • 35 yaş üstü kadınlar: Yaş ilerledikçe Down sendromu ve diğer kromozomal anormalliklerin görülme olasılığı artar. Bu nedenle, 35 yaş üstü hamile kadınlar için ikili testin önemi büyüktür.

İkili testin zamanında yapılması, erken teşhis ve gerekli önlemlerin alınması açısından hayati önem taşır.

İkili Test Nasıl Yapılır?

İkili test süreci belirli aşamalardan oluşur ve iki ana bileşenden yani kan testi ve ultrasondan meydana gelir.

Kan Testi: Anne adayının kolundan bir miktar kan alınarak, serbest beta hCG ve PAPP-A düzeyleri ölçülür. Bu hormon ve proteinlerin seviyeleri, bebeğin kromozomal anormallik riskini değerlendirmek için kullanılır.

Ultrason: Ultrasonografi ile fetüsün ense kalınlığı (nukal yarı saydamlık – NT) ölçülür. Bu ölçüm, kromozomal anormalliklerin belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Ense kalınlığı arttıkça, Down sendromu gibi genetik hastalıkların riski de artar.

Elde edilen veriler, özel algoritmalar kullanılarak analiz edilir. Anne adayının yaşı, biyokimyasal test sonuçları ve ultrason verileri bir araya getirilerek, bebeğin kromozomal anormallik taşıma riski hesaplanır. Bu değerlendirmenin sonucunda yüksek risk çıkarsa, kesin tanı koymak amacıyla daha ileri testler önerilebilir.

İkili Test Sonucu Ne Zaman Çıkar?

Ikili Test Sonucu Ne Zaman Cikar

İkili test, invaziv olmayan yöntemler kullanılarak doğum öncesi testler arasında önemli bir yer tutar. Testin sonuçları genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında çıkmaktadır. Bu sürenin değişkenliği, laboratuvar yoğunluğu ve kullanılan tekniklere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Elde edilen veriler analiz edilerek, risk değerlendirmesi yapılır ve sonuçlar anne adayına bildirilir. Bu süreçte çıkan sonuçların doğruluğu ve güvenilirliği oldukça yüksektir; ancak yüksek risk durumlarında daha ileri düzey testlerin yapılması önerilir.

İkili testin sunduğu avantajlar şu şekilde sıralanabilir:

  • Erken Tespit: İkili test, gebeliğin ilk trimesterinde yapılan bir tarama testi olduğundan, genetik hastalıkların erken tespitine olanak tanır.
  • Invaziv Olmayan Yöntemler: Kan testi ve ultrason gibi invaziv olmayan yöntemlerle gerçekleştirilir, bu da anne ve bebek için güvenli bir süreç sağlar.

İkili Test Sonuçları Ne Anlama Gelir?

İkili test sonuçları, bebeğin belirli kromozomal anormalliklere sahip olma riskini belirlemek için kullanılır. Pozitif sonuçlar, yüksek risk anlamına gelir ve daha ileri genetik testlerin yapılmasını gerektirebilir. Bu durumda, amniyosentez veya koryon villus örneklemesi (CVS) gibi invaziv testler önerilebilir.

Negatif sonuçlar ise düşük risk anlamına gelir ve genellikle başka bir teste ihtiyaç duyulmaz. Ancak, düşük risk sonucu almak, bebeğin kesinlikle sağlıklı olduğu anlamına gelmez; sadece büyük olasılıkla kromozomal bir anormallik bulunmadığını gösterir.

4 Kasım 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.