Hipertansiyon Nedir?

Hipertansiyon, bir diğer adıyla yüksek tansiyon, kan damarlarının içindeki kanın arter duvarlarına yüksek bir basınçla pompalanması sonucu oluşan bir tıbbi durumdur. Bu yüksek basınç, kalbin daha fazla çalışmasına ve kanın damarlar içinde dolaşırken arter duvarlarına zarar vermesine neden olabilir. Yüksek tansiyonun görülme sıklığı 50 yaşında altındaki erkeklerde, 55 yaşından sonra ise kadınlarda daha fazladır.Ülkemizde her üç yetişkinden birinde görülen yüksek tansiyon, sessiz katil olarak adlandırılır çünkü genellikle belirgin semptomlar üretmez, ancak ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde önemli hastalıklara ve kalp hastalığı gibi ciddi organ hasarlarına zemin hazırlayabilir.

Hipertansiyonun başlıca nedenleri arasında genetik yatkınlık, yüksek tuz alımı, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, stres ve yaşlanma yer almaktadır. Genellikle ilerleyen yaşla gelişir ve sonunda neredeyse her insanı etkiler. Ancak hipertansiyon kolaylıkla tespit edilebilir bir durumdur ve varlığı saptandıktan sonra kontrol edilmesi için çeşitli yöntemler mevcuttur. Tedavi genellikle yaşam tarzı değişikliklerini içerir, ancak ilaçlar da kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?

Bazen belirli semptomlar gösterirken bazen de hiçbir semptom göstermeden sessiz bir şekilde ilerleyebilir. Bu nedenle bu hastalık için belirli dönemlerde tansiyonunuzu ölçtürmeniz önemlidir. En belirgin belirtileri arasında aşırı yüksek kan basıncına bağlı olarak baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, görmede bozukluk oluşabilir. Öte yandan hipertansiyon belirtileri arasında;

  • Halsizlik
  • Yorgunluk
  • Görme problemleri
  • Burun Kanaması
  • Kulaklarda çınlama
  • Sık idrara çıkma
  • Vücutta ödem
  • Kulaklarda çınlama,
  • Bacaklarda şişlik,
  • Yürüme ve merdiven çıkmada zorlanma bulunur.
hipertansiyon belirtileri

Belirtilerden biri ya da birkaçı hissedildiğinde mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Bu acil bir durumdur ve organ hasarından korunmak için mutlaka hastaneye başvurulmalıdır. Kan basıncının çok yükseldiği durumlarda da, çift görme, dilde peltekleşme, yüzde veya vücutta karıncalanma da hipertansiyon belirtisi olarak kendini hissettirir.

Hipertansiyon Nedenleri Nelerdir?

  • Hipertansiyonun nedeni tam olarak bilinememekle beraber birçok faktörün etkileşimine bağlı gelişebilir. Yüksek tansiyon riskini artıran faktörler şu şekilde sıralanabilir:
  • Aile öyküsü, hipertansiyon riskini artırabilir. Eğer ailenizde yüksek tansiyon geçmişi varsa, sizin de bu riski taşımanız daha olasıdır.
  • Yaş ilerledikçe, tansiyon genellikle yükselir.
  • Obezite kaynaklı fazla vücut yağı, kan basıncını yükselten bir faktör olabilir.
  • Tuzlu yiyeceklerin fazla tüketilmesi, vücuttaki sodyum seviyelerini artırarak tansiyonu yükseltebilir.
  • Fiziksel aktivite eksikliği, riski artırabilir.
  • Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek tansiyonu yükseltebilir.
  • Kronik stres, tansiyonu etkileyebilir.
  • Diyabet, riski artırabilir.
  • Damarlardaki plak birikimi, kan basıncını yükseltebilir.
  • Böbreklerin düzgün çalışmaması, tansiyonun yükselmesine neden olabilir.
  • Risk faktörlerini kontrol altında tutmak ve düzenli tansiyon ölçümleri yapmak, hipertansiyonun gelişme riskini azaltabilir veya erken teşhis edilmesini sağlayabilir.

Hipertansiyonun Neden Olabileceği Sorunlar

Hipertansiyonun kontrol edilmemesi veya tedavi edilmemesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yüksek tansiyonun neden olabileceği potansiyel sorunlar şunlar olabilir:

Kalp kasını fazla zorlar ve kalp yetmezliği riskini artırabilir. Tansiyon yüksekliği aort damarı olarak bilinen ana atardamarda anevrizma (genişleme) veya yırtılmaya neden olabilir. Yüksek tansiyon, beyin damarlarının zarar görmesine neden olabilir ve inme riskini artırabilir. Yüksek tansiyona bağlı inme, beyin kanaması veya beyin damarlarında pıhtı olarak ortaya çıkabilmektedir.

Hipertansiyon, böbrek damarlarına zarar verebilir ve böbrek yetmezliği riskini artırabilir. Retina damarlarına zarar vererek göz problemlerine yol açabilir. Kan damarlarının genişlemesi veya balonlaşması sonucu anevrizma riskini artırabilir. Damar sertliğine yol açabilir ve bu da kalp hastalığı riskini artırır. Vücuttaki diğer damarlar da dahil olmak üzere damar hasarına yol açabilir ve bu çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Hipertansiyon Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Doktor, hastanın kan basıncını ölçer. Genellikle, üst (sistolik) ve alt (diyastolik) kan basınç değerleri olarak iki rakam verilir (örneğin, 120/80 mm Hg). Tansiyon, düzenli aralıklarla ölçülmelidir.

Doktor, hastaların evde tansiyonlarını düzenli olarak ölçmelerini tavsiye edebilir. Bu, tanının ve tedavinin izlenmesine yardımcı olabilir.

Bazı durumlarda, hastanın kan basıncı 24 saat boyunca sürekli izlenir. Bu, tansiyonun günlük değişimlerini belirlemeye yardımcı olabilir.

İlerlemiş durumlarda, böbreklerin veya damarların durumunu değerlendirmek için görüntüleme testleri (örneğin, böbrek ultrasonu veya anjiyografi) ve böbrek fonksiyon testleri yapılabilir.

Tansiyonun yüksek olduğu durumlarda, temel sağlık durumunu değerlendirmek için kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), göz muayeneleri ve böbrek fonksiyon testleri de yapılabilir.

Hipertansiyon teşhisi konulduğunda, doktor, altta yatan nedenleri belirlemek ve uygun tedaviyi başlatmak için ek incelemeler yapabilir.

Hipertansiyon Tedavisi Nasıl Olur?

Tedavi, her hastanın durumuna göre farklılık gösterebilir. Tedavi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç kullanımını içerir. Yaşam değişiklikleri tedavisi şu şekilde sıralanabilir:

  • Tuz tüketimini sınırlamak, tansiyonu düşürebilir.
  • Daha fazla sebze, meyve, tam tahıllar ve az yağlı protein tüketmek faydalı olabilir.
  • Stres mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır. Derin nefes alma, kas gevşetme veya meditasyon gibi sağlıklı başa çıkma teknikleri ile birlikte düzenli ve yeterli uyku, stresi yönetmek için bireye yardımcı olabilir.
  • Düzenli egzersiz, tansiyonu düşürebilir. Haftanın beş günü 30’ar dakika boyunca tempolu yürümek yeterli olacaktır. Buna ek olarak haftanın en az iki günü kas güçlendirme egzersizlerine ayrılmalıdır.
  • Alkol tüketimini sınırlamak ve sigara içmemek önemlidir. Tütün, hem damar çeperlerine zarar verebilir ve hem de plak oluşumu sürecini hızlandırarak damarları daraltabilir. Alkol tüketimi ise kadınlar için günde bir kadeh, erkekler için iki kadehten fazla olmamalıdır.
  • Birey kendisi için sağlıklı bir kiloda kalmayı hedeflemelidir. Fazla kiloları vermek hipertansiyonu kontrol etmek ve onunla ilgili sağlık sorunları riskini azaltmaya yardımcı olur. Normal şartlarda verilen her kilogram, tansiyon değerini 1 mm Hg düşürebilir.

Hipertansiyonun tedavisinde en etkin diğer yöntem ilaçlardır. Günümüzde hipertansiyon ilaçları yüksek tansiyon tedavisi için oldukça etkin bir şekilde rol oynar. Hekim kontrolünde verilen ilaçlar tansiyon tedavisinde etkin bir rol oynayarak kalp-damar sistemini korumakta ve böbreklerin de bozulmasını engellemektedir. Hipertansiyon ilaçları doktorun bilgisi dışında kesilmemeli ve herhangi bir sorun yaşandığında mutlaka doktora danışılmalıdır.İlaçlar, tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Doktorunuz, tansiyonunuzun derecesine ve sağlık durumunuza göre uygun ilaçları seçecektir. İlaçlar düzenli olarak kullanılmalı ve doktorun önerdiği şekilde alınmalıdır. Tansiyonun düzenli olarak izlenmesi ve doktorun önerdiği sıklıkta kontrollere gitmek önemlidir.

Tedaviye sadık kalmak ve doktor tavsiyelerine uymak, komplikasyon riskini azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam sürmenize yardımcı olabilir. Yaşam tarzı değişikliklerine bağlı kalmak, özellikle de herhangi bir belirti görmeyen ve hissetmeyen bireyler için zor olabilir, ancak hipertansiyonun bir anda kontrolden çıkabileceği ve istenmeyen riskleri doğurabileceği hatırlanmalıdır. Bu süreçte hastanın yakınlarının desteği hastaya yardımcı olabilir.

Hipertansiyon ile Hangi Bölümler İlgilenir?

hipertansiyon hangi bölümler ilgilenir

Hipertansiyon birçok farklı faktör veya ahstalığın birleşimiyle meydana gelen bir hastalıktır. Bu nedenle eşlik eden hastalıklara göre değişiklik göstermekle birlikte başlıca branşlar;

İç Hastalıkları (Dahiliye) Bölümümüzü incelemek için sayfamızı ziyaret edebilir; uzman doktorlarımızdan randevu almak için linke tıklayabilirsiniz.

23 Ocak 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.