Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedir?

Çağın hastalıkları arasında en ön sıralarda yer alan diyabet (şeker hastalığı), ölümcül birçok hastalığın oluşumunda birinci sırada rol oynayan ve dünyanın her yerinde çok yaygın olarak görülen bir hastalık türüdür. Bilimsel adı diabetes mellitus olan, diyabet olarak da ifade edilen şeker hastalığı, vücudun yiyecekleri enerjiye dönüştürme şeklini etkileyen, pankreasın yeterince insülin üretemediğinde veya vücut onu doğru kullanamadığında kan dolaşımında glikozun birikmesi ile birlikte kan şekerinin yükselmesiyle sonuçlanan uzun süreli, kronik bir hastalıktır. Normalde, insülin hormonu kan şekerini hücrelere taşır, böylece hücreler enerji üretebilir. Ancak diyabet durumunda, insülinin etkisi yetersizdir veya hiç yoktur. Birçok farklı çeşidi bulunan şeker hastalığının en yaygın görülen ve genellikle 35-40 yaş üzeri bireylerde ortaya çıkan türü Tip 2 diyabettir.

Diyabet (Şeker Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

diyabet belirtileri

Diyabet veya şeker hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirli türüne bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak diyabet, bireylerde kendini üç temel belirti ile gösterir. Bunlar normalden fazla yemek yeme ve doymama hissi, sık idrara çıkma, ağızda kuruluk ve tatlılık hissi ve buna bağlı olarak aşırı su içme isteği olarak sıralanabilir. Bunun haricinde kişilerde görülebilecek diğer belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Sürekli idrara çıkmanın sonucu olarak sıvı kaybı yaşanır ve bu durum aşırı susuzluğa yol açar.
  • Vücut yeterince enerji alamadığında, yağ ve kas kaybı yaşanabilir ve bu da ani kilo kaybına yol açabilir.
  • Hücrelerin glukozdan yeterince enerji alamadığı için kişi sürekli yorgun ve halsiz hissedebilir.
  • Yüksek kan şekeri, lensin şişmesine neden olabilir, bu da görmenin bulanık olmasına yol açabilir.
  • Yaraların yavaş iyileşmesine neden olabilir, özellikle ayak yaraları bu duruma yatkındır.
  • Yüksek kan şekeri, enfeksiyonlara karşı direnci azaltabilir, bu nedenle deri, idrar yolu veya diğer enfeksiyonlar sıkça tekrar edebilir.
  • Sinir hasarına yol açabilir ve bu, eller ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma hissine neden olabilir.
  • Diş eti, cilt ve vajinal enfeksiyonlarda artış gözlemlenebilir.
  • Cinsel işlev bozukluklarına (iktidarsızlık) yol açabilir.
  • Ağızda aseton benzeri koku oluşumu yapabilir.

Bu belirtiler, tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet için benzer olabilir, ancak bazı durumlarda tip 1 diyabet belirtileri daha ani ve şiddetli olabilir. Diyabet belirtilerini yaşıyorsanız veya risk altındaysanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın kontrol altında tutulmasını ve komplikasyonların önlenmesini sağlayabilir.

Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedenleri Nelerdir?

Şeker hastalığı nedenleri konusunda yapılan birçok araştırmanın neticesinde, şeker hastalığında genetik ve çevresel nedenlerin birlikte rol aldığı sonucuna varılmıştır. Temelde Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak iki türü bulunan şeker hastalığında hastalığa neden olan etmenler bu türlere göre farklılık göstermektedir.

diyabet hastalığının nedenleri

Tip 1 Diyabetin Nedenleri

Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin vücutta insülin üreten beta hücrelerini yanlışlıkla saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu otoimmün tepki sonucu beta hücreleri tahrip olur ve insülin üretimi durur.

Aile geçmişi, tip 1 diyabet riskini etkileyebilir. Eğer ailenizde tip 1 diyabet öyküsü varsa, sizin de riskiniz artabilir.

Viral enfeksiyonlar, bazı kimyasal maddeler veya beslenme alışkanlıkları gibi çevresel faktörlerin, tip 1 diyabet gelişiminde tetikleyici rol oynayabileceği düşünülmektedir, ancak kesin neden hala tam olarak anlaşılamamıştır.

Tip 2 Diyabetin Nedenleri

Aile öyküsü, tip 2 diyabet riskini artırabilir. Belirli genetik faktörlerin, insülin direncinin veya pankreasın insülin üretiminde sorunların gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.

Obezite, tip 2 diyabet riskini önemli ölçüde artırır. Fazla yağ dokusu, vücudun insülini etkili bir şekilde kullanmasını zorlaştırabilir.

Tip 2 diyabet, yaşın bir risk faktörüdür, özellikle 45 yaşından sonra risk artar.

Fiziksel aktivite eksikliği, insülin direncini artırabilir.

İşlenmiş şekerler ve karbonhidratlarla yüksek bir diyet, tip 2 diyabet riskini artırabilir.

Yüksek tansiyon, tip 2 diyabet riskini artırabilir.

Düşük yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol seviyeleri, tip 2 diyabet riskini artırabilir.

PCOS, insülin direncini artırabilir ve tip 2 diyabet riskini yükseltebilir.

Hastalığın gelişimi genellikle birden fazla faktörün etkileşimine bağlıdır. Tip 1 diyabet otoimmün bir hastalık olarak başlar, tip 2 diyabet ise genellikle yaşam tarzı faktörleriyle ilişkilidir.

Diyabet hastalığının başlangıcının göstergesi olan insülin direncini hakkında daha fazla bilgi almak için videomuzu izleyebilir, tedavi hakkında bilgi almak için bizlere ulaşabilirsiniz.

Diyabet Hastalığının Başlangıcı: İnsülin Direnci

Diyabet (Şeker) Hastalarında Beslenme Düzeni Neden Önemlidir?

Diyabet (şeker hastalığı) hastalarında beslenme düzeni son derece önemlidir çünkü doğru bir beslenme, kan şekerinin kontrol altında tutulmasına, komplikasyonların önlenmesine ve genel sağlığın korunmasına katkıda bulunur. Diyabette tıbbi beslenme tedavisinin hastaların yaşam kalitesi için çok önemlidir. Uygulanan sağlıklı beslenme programı ile kan şekerinin istenilen seviyede tutulması ve kan yağlarındaki artışa engel olunması amaçlanır.  Doğru gıdaları tüketen hastalar, şeker hastalığının yol açabileceği diğer rahatsızlıklara yakalanma riskini de azaltmış olurlar.

Fazladan yani günlük kalori ihtiyacının üzerinde kalori ve yağ aldığınızda, vücudunuz kan şekerinde istenmeyen bir yükselme yaratır. Kan şekeri kontrol altında tutulmazsa, yüksek kan şekeri seviyesi (hiperglisemi) gibi ciddi sorunlara yol açabilir ve bu durum devam ederse sinir, böbrek ve kalp hasarı gibi uzun vadeli komplikasyonlara neden olabilir. Sağlıklı gıda seçimleri yaparak ve beslenme alışkanlıklarınızı takip ederek kan şekeri seviyenizi güvenli bir aralıkta tutmaya yardımcı olabilirsiniz. Tip 2 diyabeti olan çoğu kişi için kilo vermek kan şekerini kontrol etmeyi kolaylaştırabilir ve bir dizi başka sağlık yararı da sağlar. Bu nedenle obezite cerrahisinden yardım almak yutulabilir mide balonu, tüp mide gibi yöntemlere hekim gerekli görüyorsa başvurmak gerekebilir.

Diyabet ( Şeker Hastalığı) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Şeker hastalığı tedavisinde amaçlanan şey kan şekeri yükselmelerini ve kan şekeri düşmelerini önlemektir. Diyabet komplikasyonlara neden olabileceği için ihmal edilmemesi gereken çok önemli bir hastalıktır. Şeker hastalığı tedavisinde; hem günlük iyilik halini oluşturmak hem de uzun dönem komplikasyonların gelişiminin önüne set çekilmek istenir. hastalığın türüne göre farklılık gösterir.

Tip 1 diyabet hastaları, vücutları insülin üretmediği için yaşam boyu insülin tedavisi almak zorundadırlar. İnsülin, kan şekerini hücrelere taşıyan bir hormondur. İnsülinin eksikliğini telafi etmek için günlük insülin enjeksiyonları veya insülin pompaları kullanılır. İnsülin tedavisi, kan şekerini kontrol altına almanın temelini oluşturur. Ayrıca diyet de bu tedavinin önemli bir parçasıdır. Bir diyetisyen veya beslenme uzmanı ile çalışmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmeye ve kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.Hastanın diyeti doktor tarafından önerilen insülin dozu ve planına göre diyetisyen tarafından planlanır. Besinlerin içerdiği karbonhidrat miktarına göre insülin dozunun ayarlanabildiği karbonhidrat sayımı uygulaması ile birlikte Tip 1 diyabetli bireylerin hayatı oldukça kolaylaştırılabilmektedir.

Tip 2 diyabetli bireylerde ise tedavi beslenme düzeninin sağlanmasının yanı sıra genellikle hücrelerin insülin hormonuna duyarlılığını artırmaya veya doğrudan insülin hormonu salınımını artırmaya yönelik oral antidiyabetik ilaçların kullanılmasını içerir.

Diyabet hastalığında dikkat edilmesi gerekenler ve önerilen tedavi ilkelerine uyulmadığı durumlarda kan şekerinin yüksek seviyelerde seyretmesi, başta nöropati (sinir harabiyeti), nefropati (böbreklerde hasar oluşumu) ve retinopati (göz retinasında hasar oluşumu) olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açar. Bu nedenle eğer siz de diyabet hastalığına sahip bir bireyseniz, düzenli olarak kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyiniz.

Diğer yazılarımız için:

24 Ocak 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.