Boyun Fıtığı Nedir? Belirtileri, Tanı ve Tedavisi
Boyun Fıtığı; günümüzün en büyük sorunlarından biri olan durağan yaşam, bilgisayar ve telefon gibi dijital cihazlarla geçirilen uzun saatler, omurgamızda ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının artmasına neden olan önemli faktörlerin başında gelir.
Vücudumuzun hareket kabiliyetini ve dik durmasını sağlayan omurga, kemiklerin üst üste dizilimiyle oluşan sıralı bir yapı olan diskleri de içinde barındırır.
Özellikle yetişkinler arasında yaygın bir şekilde görülen boyun fıtığı, omurga disklerinin zayıflaması ya da hasar görmesi sonucunda ortaya çıkar.
Boyun omurları bölgesinde konumlanan diskler, özellikle travma ve yaşlanmaya bağlı olarak yırtılması sonucu omurilik ve sinir köklerine baskı yapar. Tüm bunlar, kişinin ağrı ve acı duymasına sebep olarak hayat kalitesini düşürür.
Boyun Fıtığı Nedir?
Tıbbi literatürde servikal disk hernisi olarak adlandırılan boyun fıtığı; yaş veya travmalar gibi belirli faktörlere bağlı olarak gerçekleşir. Omurlar arasında konumlanan disklerin merkez bölgesinde bulunan nukleus pulpozus adlı yapının kayması veya yer değiştirmesi sonucunda meydana gelir.
Nukleus pulpozus, içeriğinde yaklaşık %80 oranında su bulunduran jelatinöz bir yapıdır. Omurlardaki disklerin zaman içinde aşınması ya da herhangi bir durumdan dolayı deformasyona uğraması sonucu jelatinöz sıvının dışarı fırlaması boyun fıtığı olarak nitelendirilir.
Boyun fıtığına sebep olan en büyük etken, omurga üzerindeki stresin disklerin zayıf noktalarına binmesidir. Bu durum, genellikle yaşlanma sürecinde ve omurga üzerindeki stresin arttığı dönemlerde kendini gösterir.
Tüm bu süreç özellikle boyun bölgesinde ve omuzlarda şiddetli ağrıya, kollarda uyuşma ve güçsüzlüğe bağlı semptomlar ile kendini gösterir.
Boyun Fıtığı Neden Olur?
Omurga üzerinde gerçekleşen boyun fıtığı sorunu, omurganın boyun bölgesinde bulunan disklerin zayıflaması ya da hasar görmesiyle meydana gelir.
Boyun fıtığının yaşam tarzı ve alışkanlıklardan duruş bozukluklarına kadar birçok nedeni bulunur:
İleri Yaş
Yaş ilerledikçe diskler zamanla aşınır veya zayıflar. Bu da disklerin içerisindeki nukleus pulpozus dokusunun dışarı çıkmasına ve sinirlere baskı kurmasına neden olabilir.
Travma veya Yaralanmalar
Omurga ve boyuna alınan hasarlar, kaza sonrası yaralanmalar ya da ağır spor egzersizleri anında yaşanabilecek kazalar disklerde hasara yol açabilir ve boyun fıtığına neden olabilir.
Duruş Bozukluğu
Evde, okulda veya ofiste bozuk postür ile oturmak ya da çalışmak, boyun omurlarında stres ve baskı oluşturabilir. Ayrıca, hareketsiz yaşama bağlı aktivite eksikliği de omurga sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Sigara İçmek
Sigara alışkanlığı, kan dolaşımını olumsuz yönde etkileyerek disklerin beslenmesine, gelişmesine ve yenilenmesine engel olabilir, böylece disklerin zayıflamasına ve hasar görmesine neden olabilir.
Aşırı Fiziksel Aktivite
Aşırı ağır yük kaldırmak ya da aşırı fiziksel egzersizlerde bulunmak, disklerin gereğinden fazla stres altında kalmasına ve yıpranmasına yol açabilir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Özellikle 30 yaşını geçmiş erişkin kadın ve erkeklerde meydana gelen boyun fıtığı, en büyük semptomlarından biri olan boyun ağrısı ile kendini gösterir.
Boyun bölgesini destekleyen omurganın bulundurduğu disklerden birinin sıkışması ya da çıkması sonucunda meydana gelen bu sağlık sorunu, fıtığın şiddetine göre belirli semptomları da beraberinde getirir.
Boyun fıtığının yaygın belirtileri şu şekildedir:
- Disklerde meydana gelen hasardan kaynaklanan ve yanlış hareketlerle artabilen boyun ağrısı,
- Kollarda ağrı veya zayıflık, Omurga sinirlerine ya da köklerine baskı gerçekleşmesiyle meydana gelen kol ağrıları, uyuşma ve karıncalanma
- Boyun fıtığının sinirler üzerindeki baskısı nedeniyle gerçekleşebilen omuz ağrıları,
- Boyun bölgesindeki kas gerginliğinden kaynaklanabilen baş ağrıları,
- Sinir iletimlerinin etkilenmesiyle ortaya çıkabilen kas zayıflıkları, boyun fıtığının yaygın belirtileri arasındadır.
Her boyun ağrısı boyun fıtığına işaret etmese de bu belirtilere kulak vermekte yarar vardır.
Yukarıda yer alan belirtilerden bir veya birkaçı kişi tarafından gözlemlendiği takdirde mutlaka bir doktora başvurmalı ve uygun tedaviye hızlı bir şekilde başlanmalıdır.
Boyun Fıtığı Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Boyun fıtığı problemlerinin tanı yöntemleri arasında çeşitli klinik muayene değerlendirmeleri ve görüntüleme testleri kullanılır.
Uzman bir doktor, hastanın semptomlarını değerlendirir, tıbbi geçmişini analiz eder ve fiziksel muayene gerçekleştirir. Muayene sürecinde boyun hareketliliği, kas gücü, refleksler ve hassasiyet gibi etkenler göz önünde bulundurulur.
Görüntüleme testleri aşamasında en yaygın kullanılan teknik manyetik rezonans görüntüleme cihazı (MRI) dir. MRI, omurga bölgesindeki yumuşak dokuları, diskleri ve sinir köklerini detaylı olarak görüntülemeye yardımcı olur.
MRI cihazının yanında röntgen, bilgisayarlı tomografi (CT) ve elektromiyografi (EMG) gibi testlere de tanı sürecinde başvurulabilir.
Klinik muayeneler ve görüntüleme testlerinin yanında elektrotanısal test çalışmalarına başvurularak sinir hasarı değerlendirilir.
Tüm bu analiz ve değerlendirmeler ışığında uzmanlar hastanın sağlık durumunu ve fıtığın şiddetini değerlendirerek uygun tedavi planını belirler.
Boyun Fıtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Boyun fıtığı sorunun tedavisi, hastalığın şiddetine göre şekillenebilir. Hafif şiddette gerçekleşen ağrılarda genellikle istirahat, stresten uzak bir yaşam, ağrı kesici ilaç takviyeleri ve boyun fıtığına iyi gelebilecek egzersizler önerilir. Tüm bunların yanında boyun fıtığı sorununun tedavisi fizik tedavi terapileri ile de gerçekleştirilebilir.
Boyun ve kol ağrıları giderek artıyor, semptomlar ilerliyorsa veya konservatif tedavilere yanıt vermiyorsa hastaların kollarında uyuşukluk, kuvvet azlığı varsa cerrahi müdahalelere başvurulabilir.
Boyun fıtığı sorununun hastaların sağlık durumunlarına ve fıtığın şiddetine göre tercih edilebilen tedavi yöntemleri şu şekildedir:
İstirahat ve Aktivite Değişiklikleri
Semptomlar hafif seyrediyorsa, dinlenme ve boyun hareketlerinin sınırlanması önerilir. Ağır kaldırma ya da uzun süreli oturma içeren aktivitelerden uzak durulması önemlidir.
Ağrı Kesiciler ve Anti-inflamatuar İlaçlar
Şiddetli ağrıların şiddetini azaltmak ve inflamasyonu azaltmak adına uzmanlar tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılabilir.
Fizik Tedavi
Fizyoterapistler, kişiye özel uygulanan egzersizler ve manuel terapi teknikleri ile boyun ve omuz kaslarını güçlendirerek ağrıları hafifletmek için çalışabilir.
Enjeksiyonlar
Steroid ya da lokal anestezi içeren enjeksiyon yöntemleri, sinir köklerine ya da omurilik kanalına yakın konumlara uygulanarak ağrıyı azaltmaya ve inflamasyonu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
Traksiyon
Boyun omurgasını çekiştirmek için kullanılan traksiyon, disklerin sıkışmasını azaltmaya ve sinir köklerine olan baskıyı mininmuma indirmeye yardımcı olur.
Cerrahi Müdahale
Farklı tedavi tekniklerinin denendiği, ancak semptomları hafifletilemeyen ciddi durumlarda cerrahi seçenekler göz önünde bulundurulur. Bu, sinir köklerine baskı yapan disk materyalinin çıkarılmasını ya da omurgayı stabilize etmeyi içerebilir.
Boyun Fıtığı Fizik Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Boyun fıtığı sorununun tedavisinde fizik tedavi yöntemleri oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu yöntemler hastanın invaziv işlemlere maruz kalmadan hastalığın semptomlarının hafifletilmesine ve sorunun giderilmesine yardımcı olabilir
Boyun fıtığı tedavisinde yaygın olarak kullanılan bazı fizik tedavi yöntemleri şunlardır:
Sıcak ve Soğuk Terapi
Hem sıcak hem de soğuk kompres ile uygulanan terapiler boyun fıtığı tedavisinde fayda sağlayabilir. Fıtığın şiddetine göre fizyoterapistler bu tedavi yöntemine başvurabilir.
Spinal Enjeksiyon Yöntemi
Sinir köklerine ya da omurilik kanalında konumlanan bölgelere steroid ya da lokal anestezik içeren enjeksiyonlar yapılır. Bu enjeksiyonlar, ağrıyı azaltmaya ve inflamasyonu kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Manuel Terapi
Boyun bölgesindeki kas gerginliğini minimuma indirmek ve eklemlerin hareketliliğini artırmak için fizyoterapistler tarafından manuel terapi teknikleri uygulanır. Bu teknikler; masaj, manipülasyon ve germe gibi yöntemleri içinde barındırır. Manuel terapi, ağrıyı hafifletmek, kas gerginliğini azaltmak ve hareket aralığını artırmak için etkili olabilir.
Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS)
TENS makinesi kasları uyarmak için cilt üzerine bantlanmış elektrotlar yardımıyla sinir yolundaki anahtar noktalara küçük bir elektrik akımı gönderir ve bu akım kas spazmlarınının azaltılmasına yardımcı olur.
Traksiyon (Çekme Aleti)
Bu tedavinin amacı yerçekiminin omurga üzerindeki etkilerini azaltmaktır. Amaç kemikleri nazikçe ayırarak boyun fıtığını hafifletmektir.
Boyun fıtığında kullanılan aktif ve pasif fizik tedavi yaklaşımları sadece tekrarlayan ağrıyı azaltmakla kalmaz, aynı zamanda genel sağlık üzerinde de olumlu etki yaratır.
Boyun Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Modern tıp teknolojilerinin kullanıldığı günümüzde boyun fıtığı ameliyatları başarılı bir şekilde gerçekleştirilir.
Mikrocerrahi yöntemleri, daha az invazif olmaları ve iyileşme sürecinin daha hızlı olması gibi avantajlar sunarak hastalarının boyun fıtığı probleminden kurtulmalarını hedefler.
Mikrocerrahi yöntemi ile hastanın mevcut şikâyetleri ortadan kaldırılmaya ve ağrıdan dolayı azalan yaşam kalitesi de yükseltilmeye çalışılır.
Bu ameliyatlar, hastaların semptomlarını hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir. Ancak her hasta için en uygun tedavi planı, semptomların şiddeti ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Bu nedenle, uygun tedavi seçeneklerini belirlemek için bir uzmana danışmak önemlidir.
Boyun Fıtığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Boyun Fıtığına Ne İyi Gelir?
Boyun fıtığına iyi gelebilecek bireysel eylemler arasında istirahat, doğru duruş ve boyun egzersizleri vardır. Ayrıca, ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve fizik tedavi uygulamaları boyun fıtığının sebep olduğu semptomları hafifletebilir.
Boyun Fıtığı Fizik Tedavi Nasıl Yapılır?
Boyun fıtığı sorununda fizik tedavisi, fizyoterapistler tarafından modere edilen önemli bir süreçtir. Tedavi, boyun ve omuz kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için özel egzersizler ve manuel terapi teknikleri içerir.
Boyun Fıtığı Fizik Tedavi ile Geçer mi?
Fizik tedavi, boyun fıtığı semptomlarını hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Ancak, tedavinin etkinliği bireysel faktörlere bağlıdır ve her hasta için farklılık gösterebilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümümüzden bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.
444 0 388
24 Mayıs 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.