Kalp Ritim Bozukluğu Nedir, Belirtileri ve Tedavisi
Yaşamsal fonksiyonlarımızın sorunsuz bir şekilde devam etmesi adına, kalbimiz vücuda kan pompalama görevini üstlenir. Normal bir kalp, kan pompalama sırasında dakikada 60–100 arasında atar.
En yaygın kalp hastalıkları problemlerinden biri olan aritimi veya bilinen adıyla kalp ritim bozukluğu ise, kalbin normal ritiminden farklı olarak anormal veya düzensiz bir şekilde atmasıyla gerçekleşir.
Kalp ritminin düzensiz olması, türüne ve sıklığına bağlı olarak yaşamsal fonksiyonları tehdit eden bir unsura dönüşebilir. Bu sebeple, kalp ritim bozukluğu ciddiye alınmalı ve ciddi komplikasyonlara yol açmadan gerekli tedbirler alınmalıdır.
Kalp Ritim Bozukluğu Nedir?
Kalp ritim bozukluğu, kalbin normal ritiminden saparak anormal ya da düzensiz atması durumudur. Normal bir kalp, dakikada 60–100 arasında atarken, sporcularda dakikada 40–60 arası olması normal kabul edilir.
Belirli bir ritimle atan kalp, sinüs düğümü adı verilen bir bölgede üretilen elektriksel sinyallerin düzenli iletimiyle sağlanır. Ancak bazı durumlarda, bu ritim bozulabilir ve kalp düzensiz veya anormal bir şekilde atabilir.
Elektriksel sinyallerin düzenli bir şekilde çalışmaması durumunda ortaya çıkan bu durum, belirli vakalarda zararsız olabilecekken, ilerlemiş vakalarda hayati tehlikeye yol açabilmektedir.
Kalp ritim bozuklukları çeşitli şekillerde ve belirtilerle ortaya çıkabilir, bu türler arasında taşikardi, bradikardi, aritmi, fibrilasyon ve flutter gibi çeşitli tipler bulunur.
Kalp Ritim Bozukluğu Neden Olur?
Kalp ritmi bozukluğunun tek bir nedeni yoktur, belirli vakalarda bu problem genetik bir şekilde seyredebilirken, diğer yandan aşırı kafein tüketimi, alkol veya sigara kullanımı gibi yaşam tarzına bağlı nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Kalp krizi ve aşırı stres gibi faktörlerin de kalp ritmi problemlerine yol açtığı bilinen bir gerçektir.
Kalp ritim bozukluklarının ortaya çıkmasına katkıda bulunan yaygın nedenler şu şekildedir:
- Genetik yatkınlık
- Aşırı kafein tüketimi
- Alkol kullanımı
- Sigara kullanımı
- Stres
- Kalp krizi
- Elektrolit dengesizlikleri (potasyum, magnezyum, kalsiyum vb.)
- Tiroid hormon dengesizlikleri
- Diyabet
- Kardiyovasküler hastalıklar (koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği vb.)
- Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
- Anksiyete ve panik ataklar
- Covid 19 veya farklı enfeksiyonlar
- Obezite
- Uyku apnesi
- Madde bağımlılığı
- Kalp üzerinde gerçekleşen cerrahi müdahale sonrası iyileşme süreci
Kalp Ritim Bozukluğu Türleri
Kalp ritim bozukluğu, gerçekleştiği bölgeye, hızla ilişkili bozukluk türüne veya doğuştan olup olmadığına bağlı olarak sınıflandırılır. Sınıflandırılan her bir türün belirtileri, tedavisi ve riskleri farklı olabilir.
Kalp ritim bozukluğu(Aritmi) türleri şu şekilde sınıflandırılır:
Supraventriküler aritmiler
Kalbin normal atış hızından daha hızlı ve düzensiz atmasına neden olan ritim bozukluklarıdır. Supraventriküler taşikardi, kalbin üst kısmındaki kulakçıklarda meydana gelen bozukluklardan kaynaklanır.
Ventriküler aritmiler
Ventriküler aritmiler, ventrikül bölgesi olarak adlandırılan kalbin alt kısmındaki bölgede gerçekleşen ritim bozukluklarını ifade eder. Bu tür, kalp atışlarının normalden farklı bir şekilde düzensizleşmesine veya hızlanmasına neden olabilir.
Bradikardi
Bradikardi olarak adlandırılan bu tür, kalp atışlarının anormal derecede yavaş attığı bir durumu ifade eder. Normal kalp atış hızı yetişkin insanlarda dakikada 60 ila 100 arasında gerçekleşir. Bradiaritmi türündeki ritim bozukluklarında ise kalp atış hızı genellikle dakikada 60’ın altında olabilir.
Bu durum, kalbin elektriksel iletim sistemindeki bozukluklar, sinüs düğümünün işlev bozuklukları veya kalp bloğu gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
Taşikardi
Taşikardi, kalp atışlarının anormal derecede hızlı olduğu bir durumu ifade eder. Günlük aktivitelerin normal seyrettiği durumda, yetişkinlerde kalp atış hızı dakikada 60 ila 100 arasındayken, taşikardi durumunda ise bu hız 100 atımın üzerine çıkabilir.
Uzun QT Sendromu
Uzun QT sendromu, genetik olarak aktarılan ve doğuştan sahip olunan kalp ritim bozukluğuna verilen isimdir. Bu tür, belirli durumlar altında kalp atış hızının yükselmesine neden olur.
Kalp Ritim Bozukluğu Belirtileri
Kalp ritim bozukluğu semptomları, çoğu zaman önemsenmese de ve genellikle zararsız gözüyle bakılsa da, önemsenmediği takdirde hayati fonksiyonları etkilemeye ve tehklikeli komplikasyonlara neden olabilir.
Bu nedenle, kalp ritim bozukluğu belirtilerine sahip olan kişiler bu belirtileri ciddiye almalı ve mutlaka belirli periyotlarla uzman kontrolüne katılmalıdır.
Kalp ritmi bozukluğu belirtileri şu şekildedir:
- Kalp çarpıntısı (palpitasyonlar)
- Hızlı veya düzensiz kalp atışları
- Yorgunluk ve halsizlik
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi
- Nefes darlığı veya solunum zorluğu
- Baş dönmesi, bayılma veya sersemlik hissi
- Baş ağrısı
- Terleme, üşüme veya titreme hissi
- Bulantı veya mide rahatsızlığı
- Göğüs baskısı veya sıkışma hissi
- Halsizlik
- Konsantrasyon güçlüğü
- Soluk alma zorluğu
- Hızlı nefes alma
- Egzersiz sırasında hızlı kalp atışları
Kalp Ritim Bozukluğu Tanısı
Ritim bozukluğu, rutin kontroller sırasında ortaya çıkabileceği gibi, hastalar belirli semptomlar sonucunda hastaneye başvurarak da muayene olabilir.
Ritim bozukluğu şüphesi ile Kardiyoloji bölümüne başvuran bir kişinin öncelikli olarak sağlık öyküsü değerlendirilir ve fiziksel olarak muayene edilir.
Bu değerlendirmeler sonucunda çeşitli test süreçleri ile ritim bozukluğu durumunun varlığı ve seviyesi gözlemlenebilir.
Kalp ritim bozukluğu probleminin tanı sürecinde, Elektrokardiyogram(EKG) adı verilen ve göğüs bölgesine yerleştirilen elektrotlar vasıtası ile kalp aktivitesinin değerlendirilebilmesini sağlayan cihazlardan yararlanılabilir. Kalp atımı sırasında gerçekleşen elektrik akımının zamanını ve verimliliğini inceleyen bu teknolojinin yanı sıra portatif EKG cihazı olarak da bilinen Holter monitöründen de faydalanılabilir.
EKG cihazının yanında Ekokardiyografi (EKO), kalp ritim bozukluğu tanı sürecinde fayda sağlayabilecek bir diğer kardiyolojik tanı cihazıdır. Kalbin boyutu ve yapısal özelliklerini değerlendiren bu cihaz, ses dalgalarından yararlanır.
Tüm bunlara ek olarak, kalp ritim bozukluğunun teşhis sürecinde; stres testi, implante edilebilir loop kaydedici ve elektrofizyolojik test gibi tanı yöntemlerine de başvurulabilir.
Kalp Ritim Bozukluğu Tedavisi
Kalp ritim bozukluğu tedavisinde, tanı ve teşhis süreci sonrasında bozukluğun türü, seviyesi nedeni ve etikleri belirlenir. Bu değerlendirmeler sonucunda tedavi planı belirlenir.
Nedenin belirlenmesinin ardından öncelikle kalp ritim bozukluğu için kalp ritim bozukluğu ilaçları kullanılır. İlaç tedavisi, belirli yaşam tarzı değişiklikleri ile kombinlenerek etkileri gözlemlenir.
Tüm bunların yanında ameliyat gibi cerrahi yöntemlerle de bu problem giderilebilir veya kontrol altına alınabilir.
Kalp Ritim Bozukluğu tedavisinde uygulanan tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Antiaritmatik ilaç tedavisi
- Yaşam tarzı değişiklikleri
- Kateter ablasyonu ve kardiyoversiyon terapileri
- Kalp pili veya ICD benzeri cihazlar
- Cerrahi kalp ameliyatları
- Elektriksel Kardiyoversiyon
Psikolojik Kalp Ritim Bozukluğu Nedir?
Psikolojik kalp ritim bozukluğu, stres, kaygı, veya duygusal faktörler nedeniyle ortaya çıkan geçici kalp ritim değişikliklerini ifade eder. Genellikle tehlikeli değildir ve genellikle kendiliğinden düzelir. Ancak, kronik bir problem varsa veya belirtiler ciddi ise bir doktora danışmak önemlidir.
Kalp Ritim Bozukluğu Tehlikeli mi?
Kalp ritim bozukluğu hayati tehlike oluşturacak ve yaşamsal fonksiyonları tehdit edecek seviyelere ulaşabilir. Bu nedenle, acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Kalp çarpıntısı yaşıyor musunuz? Kalp ritm bozuklukları hakkında bilgi edinin, risk faktörlerini öğrenin, teşhis ve tedavi yöntemlerini keşfedin. Hüma Hastanesi Kardiyoloji Bölümümüzden randevu alın.
Kalp sağlığınız için önemli bilgiler burada!
1 Temmuz 2024 tarihinde Hüma Hastanesi tarafından düzenlendi.